රෙහාන් ප්‍රනාන්දු –

රෙහාන් ප්‍රනාන්දු

යොහානි වැනි තරුණියක් කෙටි කලකින් ‘මැණිකේ මගේ හිතේ‘ ගීතය හරහා ලැබූ ජයග්‍රහණයට සුබ පැතුම් එකතු කරන අතර, තර්කයකින් තොරව කලකට පසුව ලංකාව වැනි රටක් නැවත ජාත්‍යන්තරයට ගෙනගිය අවස්ථාවක් ලෙසද දකිමි. කරුණු එසේ වෙද්දී, ඉන් එහා ඔබ්බට ගොස් මෙනෙහි කල යුතු යමක්ද ඇත. එය සියුම් ලෙස විවේචනාත්මක බුද්ධියෙන් කෙරෙන දෙයක් මිස යොහානිගේ දිනුමට බාධාවක් නොවනු ඇත යන්න මගේ විශ්වාසයයි. කෙටියෙන් කිවතොත් ලංකාවේ නිර්මාණශීලී බව නැත්තටම නැති වී ඇති බව යොහානිගේ ගීතය මොනවට පැහැදිළිද. වෙනත් කෙනෙකුගේ ගීතයක් නැවත ප්‍රති නිර්මාණය කිරීම විලාසිතාවක් වී ඇති වග වැටහෙයි. එම විලාසිතාව එතරම් යහපත් නොවන්නේ ඇයි? මේ ලිපිය එම කරුණු විමසීමකි.

අනුන්ගේ පහනින් එළිය බැලීම

ලංකාව දශක ගණනක සිට කරන දෙයක් නම් අනුන්ගේ පහනින් එලිය බලා තමන්ගේ සේ එම එලිය ලෝකයාට නැවත ප්‍රති නිර්මාණ හරහා පෙන්වීමයි. සංගීත ලෝකයට මෙම අනුන්ගේ පහනින් එළිය බැලීම ඉතාම සාමන්‍ය දෙයකි. නිර්මාණ කරුවන් ස්ව නිර්මාණ කුණු කොල්ලට විකුණා ජනප්‍රිය වෙන ප්‍රසිද්ධ වෙන කාලයකි මේ. මෙවන් කිසිදු සදාචාරයක් නැති දේවල් සිදුවන පළමු ආයතනය නම් පාර්ලිමේන්තුවයි. නූගත් දේශපාලකයින් කරන්නෙම අනුන්ගේ උරහිසෙන් පැමිණ තමන්ගේ ජය පෙන්වා සව්දිය පිරීමකි. මෙරට සිටින ජනාධිපති ඊට කදිම නිදසුනකි. තම සහෝදර මහින්ද රාජපක්ෂගේ සහයෙන් හා රටේ බොරු ප්‍රශ්නයක් දියත් කරමින් එනම් පාස්කු ප්‍රහාරය හේතුවක් කරගෙන බලය ලබා ගත්තේ අනුන්ගේ පහනින් තෙල් ටිකත් හොරාගනිමින්ය. එවන් පහත් වැඩ කරන මිනිසුන්ව දකින අද ළමා, තරුණ, වැඩිහිටි සමාජය කරන්නෙම කාගේ හෝ දෙයක් කඩා වඩා ගන්න හෝ තමන් සතු වටිනාම දේවල් කුණු කොල්ලට දීමය. ජේසු ක්‍රිස්තුස් පැවසුවේ ‘ඔබේ මුතු ඌරන්ට නොදමන්න’ හෝ ‘පූජනීය දේ සඟවා තබන්න’ කියාය. පූජනීය දේ බල්ලන්ට ගිය කලෙක එවන් කතාවක් වුවද විහිළුවකි. “මැණිකේ මගේ හිතේ” ගීතය හා හමුවන යොහානිට ආදර්ශයට ගන්න කෙනෙකු නැති තරම්ය, හිටියත් ලංකාවේ ජරාවට පත්වූ මාධ්‍ය පෙන්වන්නේද නැත. එහෙයින් යෝහානි හිස්ම හිස් තරුණියක් මට්ටමට පත්වෙන එක වලක්වන්න බැරිය. මිලියන ගණනක් එම ගීතයට සවන්දුන්නය කියන කතාව ගැන මගේ විවේචනය එල්ල වන්නේ මෙලෙසිනි:

යොහානි තමන්ගේම ස්ව නිර්මාණයක් ඉදිරිපත් කලානම් ඉතාම යෝග්‍ය කරුණකි. යොහානි එකතු වී සිටිනනේ ඉරාජ්, භාතිය වැනි සංගීත වෙළෙන්දන්ගේ ගොඩටය. එහෙව් වෙළෙන්දන් වෙළදන් කරන්නේ රාජපක්ෂලාගේ භුමිකාවේ බව යෝහානි දන්නවාද යන්නම සැකයකි. ක්ලැරන්ස්, එම්. එස්. හා මෑතකාලයේ ගයාන් පෙරේරා වැනි අයගේ නිර්මාණ යෝහානිට මුණ ගැසුණේ නැද්ද? සුනිල් පෙරේරා වැනි දැවැන්තයෙකුගේ ගීත වලට අත නො තබා එනම් ගයාන්, සුනිල්ගේ දෙවැනි පුතා, ස්ව නිර්මාණ හරහා ඉදිරියට පැමිණි වග අප දන්නා කරුණකි.

අවසානාවකට යෝහානිට මුණගැසී ඇත්තේ රාජපක්ෂලා වැනි නැතිනම් මා කලින් පෙන්වූ සංගීත වෙළෙන්දන් ය. ඔවුන් අනුන්ගේ පහනින් එළිය බලන වහළුන්ය.

නැව ගිලුනත් “මැණිකේ මගේ හිතේ”

රටේ පොදු ජනතාව ඉතාම අසීරු කාලයක ජීවත් වෙන බව අපි දනිමු. ගොවියන්, ධීවරයන් තරම් අසීරු ජීවිත ගෙවන මිනිසුන් නැති තරම්. කලට වෙලාවට නැති පොහොර නිසා ගොවියෝ අසරණ වෙලා. ඒත් රටේ ගොඩක් දෙනෙක්ට පෙනෙන්නේ ‘මැණිකේ මගේ හිතේ.’ කොරෝනා නිසා ජීවිත ගාණක් මියැදිලා. අසරණ රෝගීන් හැමතැනම. රෝහල්වල පහසුකම් නැතුව සාමන්‍ය ජනතාව දුක් උහුලනවා. මැති ඇමතිලා මේවා දැකල ‘මැණිකේ මගේ හිතේ’ කියමින් ජාතියට සාපයක් වී ඇති වග හංගන්න පුලුවන්ද? ලංකාවේ වැඩි පිරිසක් නොසන්සුන් ලෙස ප්‍රචණ්ඩ ලෙස හැසිරෙනවා. පොලිසිය ඉතාම අශීලාචාර ලෙස පොදු මිනිසුන්ට සලකන කාලයක් උදාවෙලා. යන යන තැන මිලිටරිකරණය, තුවක්කු අතින්ගත් සොල්දාදුවන්, කුඩා ළමයි දකින්නෙම යුද්දෙක මතකයන්, එත් ලංකාවට ‘මැණිකේ මගේ හිතේ.’

පැහැදිලි ලෙස තමන්ගේම මහන්සියෙන් ඉදිරියට එන්න වැර දරන මිනිසුන්ට තැනක් නැතිවෙලා. අනුන්ගේ දේ කඩා වඩා ගෙන ඕනෑම දෙයක් කරන මිනිසුන්ට මේ රටේ සුවිසල් තැනක් ලැබෙනවා. එත් ස්ව උත්සාහයෙන් දියුණුවෙන්න මහන්සි වෙන අයට අවස්තාවක් නැහැ. අනුන්ගේ දෙයක් ප්‍රති නිර්මාණ කරන අයගේ දේ බලන්න මිලියන ගණන් හිටියත්, ස්ව උත්සාහයෙන් නැගිටින කෙනෙකුව බලන්න කෙනෙක් නැහැ, ඇත දෙන්න කෙනෙක් නැහැ.

නැවක් ගිලීම කෙසේවෙතත් පහුගිය කාලෙක නැවක් ගිනි ගත්ත, පරිසරය දූෂණය වුනා, මුදල් ගසා කෑවා, මුසාසෙන් ගිනිගත් නැව හරහා මුදල් හෙව්වා, ඒත් ඒ සියල්ල අමතක කරමින්, ‘මැණිකේ මගේ හිතේ’ එක්ක ලංකාවේ මිනිසුන් නින්දකය.

යොහානිකරණයෙන් හිවල්වාදයට

මා දකින්නේ ‘මැණිකේ මගේ හිතේ’ හරහා හිවල්වාදයකි. එනම් කපටිකමකි. පහත කවි පද ඊට නිදසුනකි.

දැන් වීරයන් තනන යුගයකි,
ගෝත්තරවාදයෙන් මිත්‍යාවාදයට
අසීමාන්තික බලවාදයෙන් කෙරුම්වාදයට
අර්බුදවාදයෙන් තීන්දුවාදයට (තිරය දෙකඩ වි ය , පි. 88)

නිර්මාණශීලී බුද්ධියකින් හෙබි ජනතාවක් අවශ්‍යම යුගයක සැලසුමක් ඕනෑම කලෙක ‘මැණිකේ මගේ හිතේ’ හරහා යොහානිට කළයුතුව දෙයක් තිබිණි. එනම්, අනුන්ගේ දෙයක් ප්‍රති නිර්මාණ කරනවා වෙනුවට, තමන්ගේ දෙයක්, එනම් තමන්ම වවා ගත් දෙයක් විකිණීමයි. අනුන්ගේ එළවළු කොටුවකින් නෙළාගෙන තමන්ගේ සේ පෙන්වීම යෝග්‍ය දෙයක් නොවෙයි. සුනිල් සාන්තට මේ රටේ වෙච්ච අසාධාරණය සුළු පටු දෙයක්ද? සුනිල් සාන්තයන්ට සංගීත ලෝකයෙන්ම පහවෙන තැනට මේ රටේ වැඩ සිදුවෙද්දී, යෝහානි වැනි කෙනෙකුට දෙන තානාතිපති තනතුරු වල අර්ථය කිමෙක්ද? මිලියන ගණන් බැලුවේ ‘මැණිකේ මගේ හිතේ’ ප්‍රති නිර්මාණයේ හිවල්බාවයයි, එනමුත් සුනිල් සාන්තගේ ‘කෝකිලයන්ගේ’ තිබුණු ජන මිහිර දැක්කේ කීයෙන් කීදෙනෙකුද? සුනිල් සාන්තව රේඩියෝ හදන තැනට පත් කරමින්, යොහානිව ගුවන් තොටුපොලවල්වල මල්මාලා දමමින් කල සංදර්ශනය ගැන කරුණු විමසීම, සැබෑ නිර්මාණ කරන මිනිසුන්ගේ යුතුකම නොවේද?

අවාසනාවකට දකින්නේ වහලුන්ගේ රටකි, හිවල්වාදයේ ක්‍රමවේදයකි. යොහානිකරණයේ අසුබ නිමිති දකින තරම් ලංකාව නිසි නිර්මාණ වලින් බැහැරව ඇත.

අපේම දේකින් “අපි වෙමු”

අපේ ළමා පරපුරට ඉගැන්විය යුතු දේ විශාලය. එනම්, පළමුව අපේම දෙයක් ගලපා ගැනීමයි. නිර්මාණශීලී මිනිසුන් ලෙස නැගිටීමයි. අනිත් කෙනෙකුගේ දෙයක් මොන විදියට ලබා ගත්තත්, ස්ව උත්සාහයෙන් නැගිටීමක් එහි දක්නට නැත. හැකිලෙස ගීයක් නිර්මාණ කර, තනුවක් දමා, ගායනා කිරීම කෙතරම් ලස්සනද. මිලියන ගණනක් එය නොදුටුවද, ස්ව උත්සාහය වටිනේය. ප්‍රතිනිර්මාණය විලාසිතාවක් කරගත් ලංකාවේ සංගීතය හිවල්වාදයකි. ගම් මට්ටමින් අප කළයුත්තේ තම ස්ව උත්සාහයෙන් දියුණුවෙන මිනිසුන්ව බිහි කිරීමයි. කෙටියෙන් කියතොත් එය “හිතන ජාතියක්” වීමයි. ඒ තුල වහල් ජාතියක් බවට පත්වීම වලක්වා ගත හැක. අවශ්‍ය නම් යොහානිට මේ උගුලෙන් ගොඩ එන්න කාලය හා අවකාශය ඇත. නැතිනම් එහිම් වැළලීමට ද පුළුවන. කරුණු කෙසේ වුවත් තරුණ පරපුරේ කෂේරුව විනාශ වෙන නිර්මාණ, සැබෑ නිර්මාණ නොවෙති. සංගීත වෙළෙන්දන් දැනගත යුතු ම දේ එයයි.

අපේ කම අමුතුවෙන් රකින්න අවශ්‍ය නැත, අපේ කම ගෙනි යන්න තැනකුත් අවශ්‍ය නැත. අවශ්‍ය වන්නේ අපේම දෙයක් ගැන සිතීමයි, එලෙස සිටා අපේ දෙපයින් නැගිටීමයි. එවිට පිට ඉන්න ඕනෑම කෙනෙකු අපේ දේ දකිනු ඇත. එයට නිසි ගෞරවය දෙනු ඇත. එම ගෞරවය මිලියන ගණනකින් නො ලැබුණද, කාලය අවශ්‍ය අය විසින් ලබා දෙනු ඇත. අනුන්ගේ දේකින් “අපි වීම” නිවට ජාතියක ලක්ෂණයකි. “අපි වීම” අපේම දේකින් සිදු විය යුතු විශාල මහන්සියක වගකීමකි. එහෙයින් එක රැයකින් “අපි වීම” ට බැරිය.