කපිල අභයවංස –

මහාචාර්ය කපිල අභයවංස

වර්තමානයෙහි භික්ෂූන් දෙපිළකට බෙදී කතාබහට ලක් කෙරෙන ත්‍රිපිටක සංරක්ෂණ පණතේ අරමුණ වන්නේ බුද්ධ භාෂිතය බොහෝ කාලයක් නොනැසී පවත්වා ගැනීම සඳහා සුරක්ෂිත කොට තැබීමයි. ත්‍රිපිටකයෙහි ඇතුළත් වී ඇත්තේ බුද්ධභාෂිතයයැයි පිළිගැනෙයි. බුද්ධභාෂිතයෙන් ඉදිරිපත් වන්නේ බුදුදහමයි. බුදුදහම ආරක්ෂාවීම ලොකවාසී බහුජනතාවකගේ යහපතට හා සුභසිද්ධියට හෙතුවන බව අමුතුවෙන් කිවයුතු නොවේ. බුදුන්වහන්සේගේ අරමුණ වූයේ ද එයයි. පළමු රහතුන් පිරිස ධර්මප්‍රචාරක​​ සේවයෙහි යෙදවීමේදී බුදුන්වහන්සේ අදහස් කළේ බුදුදහම ලෝක ජනතාව අතට පත් කීරීමයි.

බුදුදහම ආරක්ෂා කිරීම හා බුද්ධභාෂිතය ආරක්ෂා කිරීම යනු කරුණු දෙකක් නොව එකම දෙයකි. බුද්ධභාෂිතය යනු බුදුදහම ම වන බැවිනි. බුද්ධභාෂිතය යනු පොතපතක ලියවී ඇති වචන සමූහයකට සීමා කෙරේ නම් පමණක් එය ආරක්ෂා කිරීම බුදුදහම ආරක්ෂා කිරීමෙන් වෙනස් වූවකි. බුද්ධභාෂිතය හෙවත් බුදුදහම ග්රන්ථගත කොට තබනුවට වඩා බුදුන්වහන්සේ අගය කළේ එය සමාජගත කොට තැබීමයි. බුදුදහමට අනුව සමාජජීවිතය හැසිරවීමෙන් සමාජයෙහි සාමය සතුට හා යහපත උදා කර ගැනීමට අවස්ථාව සැළසෙනු ඇත.

භික්ෂූන් වහන්සේලා තමතමන්ගේ භාෂාවලින් බුද්ධවචනය හැදෑරීම එය දූෂණය වීමට හෙතුවකැයි සිතූ බ්රාහ්මණවංශික භික්ෂූන් දෙදෙනකු පිළිබඳ චුල්ලවග්ග පාලියෙහි එන පුවතින් පැවසෙන්නේ බුදුන් වහන්සේ තම දහම සමාජගතවීම අගය කළ බවයි. එම භික්ෂූන් දෙනම බුද්ධවචනය පවිත්රත්වයෙන් තබා ගැනීම සඳහා එය වෛදික භාෂාවට නගාතැබීමට අවසර ඉල්ලූ විට එය ප්රතික්ෂෙප කොට තමතමන්ගේ භාෂාවලින් බුද්ධවචනය හැදෑරීමට බුදුන්වහන්සේ විසින් අනුදත් බව එම පුවතින් කියවෙයි. වෛදික භාෂාව බ්රාහ්මණ වංශිකයන්ගේ පමණක් අයිතියට පත්ව තිබූ භාෂාවකි. සමාජයේ කිසියම් පන්තියකට පමණක් බුදුදහම සීමා කිරීම බුදුන්වහන්සේගේ අභිප්රාය නොවීය.

වර්තමාන ලාංකික බෞද්ධ සමාජය, විශෙෂයෙන් ම භික්ෂුසමාජය දෙස බලනවිට පැහැදිළි වන විශෙෂ කරුණක් වන්නේ පොතේ ඇති බුද්ධභාෂිතයයැයි පිළිගන්නා වචන වලට දක්වන සැළකිල්ල බුදුදදහම ආරක්ෂා කිරීම කෙරෙහි යොමු නොවීමයි. එසේම බුද්ධශාසනයට දක්වන උනන්දුව බුදුදහමට නොදැක්වීමයි. හරය පසෙක ලා එලය බදාගෙන සිටින සැටියකි පෙනී යන්නේ. අසාරය සාරයයි ගෙන සාරය අසාරය ලෙස හඟින අය කිසි දිනෙක සාරය පසක් නොකරන බව ධම්මපද ගාථාවකින් කියවෙයි.

බුදුදහම කෙරෙහි දක්වන උනන්දුව අද ලාංකික භික්ෂුසමාජයෙන් පැහැදිළි වන්නේ බුදුදහම සමාජගත කිරීමට දරන උත්සාහයන්ගෙන් නොවේ. බුදුදහමේ ආරක්ෂාවයයි සිතාගෙන කරනු ලබන එසේම බුදුදහමේ අගය කාබාසීනියා කරනු ලබන්නා සේම බුදුදහමේ අගය ජනතාවගෙන් වසං කරනු ලබන ක්රියාකාරකම් වලිනි. ඇතැම්හු බුදුන්වහන්සේ ලාංකිකයකු කිරීමට කැස කවති. ඒ සඳහා විවිධ සාධක ඉදිරිපත් කරති. ඇතැම්හු ත්රිපිටකයේ ඇති  වචනවලට හිතුමතයේ අරුත් ගෙනෙති. ඒවායේ අගය ද රස කර කර පෙන්වා දෙති. සාම්ප්රදායික අර්ථ ගරුකරන භික්ෂූන් සමච්චලයට ද ලක් කරති. තවත් සමහරු ඒ්වායේ වරද පෙන්වා දෙමින්  බුදුදහම විකෘති කරතැයි හඬ නගති. ත්රිපිටක සංරක්ෂණ පණත් සකසන්නෝ ද වෙති. ඒවා විවෙචනයට ලක් කොට ඒවායින් බුදුදහමට සිදුවන හානිය තක්සේරු කරන්නෝ ද සිටිති.

දිනෙන් දින රහතුන් බවට පත් වන්නන්ගේ සංඛ්‍යාව ඉහළ යමින් තිබේ. රහතුන් පසුපස ඇදෙන සැදැහැතියෝ ද බොහෝය. බුදුදහම නිවන අවසන් කොට ඇත්තක් වුව ද ඇතැමුන්ගේ රහත් බව කෙළවර වී ඇත්තේ රම්‍ය සුරම්‍ය සුභ පරදවන මාලිගා බඳු ආරාම වලින් හා කෘෂි භොගවලින් සමලංකෘත කෙත්වතු යායවල් වලිනි. සැදැහැවතුන් එබඳු ආරාමවලට ඇදී යන්නේ ධර්ම රසය විඳීමට වඩා කෘෂිරස වින්දනයටය. සසුනෙහි නවතම ප්රවණතාව වී ඇත්තේ කෘෂිභොගවලින් සමෘද්ධිමත් ආරාම රාමණෙය්‍යකත්වය වර්ධනය කිරීමය. ඒ අතරෙහි භොග ප්රවර්ධන ප්රචාරක වැඩසටහන් ද ක්රියාත්මක වෙයි.

පිල් බෙදුණු ආරාම සංස්කෘතියක් ගොඩ නැංවීමට තැත් කරන ඇතැම් පැවිද්දෝ ද සිටිති. තම තමන්ගේ ආරාමයන් හා තම තමන්ගේ ක්රියාකාරකම් අත්තුක්කංසනයෙන් හා පරවම්භනයෙන් හුවා දැක්වීම පමණක් නොව තම දහම අන් දහම්වලට වඩා උසස්බව හුවා දැක්වීම් ද සිදු වෙයි. මෙහිදී අප සිහියට නැගෙනුයේ පුද්ගලයන් කළහ විවාදයන්ට එළඹෙන ආකාරය ගැන බුදුන්වහන්සේ දැක්වූ අදහසකි. තම දහම පිරිපුන්ය. අනුන්ගේ දහම පහත්ය යනුවෙන් ගෙන පුද්ගලයෝ විවාදයන්ට එළඹෙති. (සකං හි ධම්මං පරිපුණ්ණමාහු – අඤ්ඤස්ස ධම්මං පන හීනමාහු).

වර්තමානයෙහි වඩාත්ම කැපී පෙනෙන පිරිස වන්නේ බුදු සසුන වෙනුවෙන් දිවි පිදීමට දෙශපාලන කරලියට පිවිස එක් එක් දෙශපාලනඥයන් වෙනුවෙන් දිවි කැප කොට සිටින භික්ෂු පිරිසයි. තමන් භික්ෂූන්ය යන හැඟීම ද පසෙක ලා දෙශපාලනඥයන් වෙනුවෙන් ජනාව මුළා කරවීමට තරම් ඔවුහු විළිබිය නැතිකරගත්තෝ වෙති. තම සිතැඟි ඉටු කර ගැනීම උදෙසා බුදුසසුන දඩමීමා කර ගැනීම ඔවන්ගේ ඉලක්කය වී ඇත. මාරාන්තික උපවාස, නාගලොවින් නාගධාතු වැඩමවීම හා දෙශපාලනඥයන් හුවා දක්වන ධර්මදේශනා හා මධ්‍ය සංදර්ශන ආදිය ඔවුන්ගේ උපක්රම වී තිබේ. බුදුසසුන ආරක්ෂා කිරීම වෙනුවෙන් දේශපාලන වේදිකා පුපුරුවමින් ජනතාව අතර පවතින ආගමික සංහිඳියාව තර්ජනයට ලක් කරවන රංගන තුළින් බුදුසසුන රැකෙතැයි ඔවුන් සිතනවා විය හැකිය.

පුරාතනයෙහි භික්ෂූන් ශ්රී ලංකාව ධර්මද්වීපය බවට ලොව පුරා කිතුගොස නංවා තිබියදී වර්තමානයෙහි ඇතැම් භික්ෂූන් සුසුන රැක ගැනීමේ ව්‍යාජයෙන් කරන සමාජ සාමය බි‌ඳ දැමෙන ක්රියාකාරකම් නිසා අන්තවාදී ත්රස්තයන්ගේ දෙශයක් බවට ලංකාව පත් වෙමින් තිබේ. එබඳු භික්ෂූන්ගේ බලපෑම් හමුවෙහි ඇතැම්විට රාජ්‍යපාලකයන්ට පීඩනයට පත් අන්‍යජාතික හෝ ආගමික පුරවැසියන් වෙනුවෙන් කළයුතු  සුභසාධන ක්රියාවලදී පවා පසුබැසීමට සිදුවනු ද පෙනේ.

බුදුසසුන ආදාන ග්රහණයෙන් කරපින්නා ගැනීම හෝ තම දූෂිත සිතැඟි වෙනුවෙන් බුදුසසුන පාවා දීම බුදුදහමට කෙරෙන බලවත්ම විපතයි. එයින් බුදුදහම කෙරෙහි යොමුවීම වැළකී යයි. බුදු දහම පොතට සීමා නොකොට තම ජීවිතයට උකහා ගෙන  එය සමාජගත කිරීම භික්ෂූන්ට සමාජය වෙනුවෙන් කළ හැකි උසස්ම සේවයයි.  ඒ සඳහා තමන් ධර්මය අනුව හැසිරීමත් අනුන් ධර්මයෙහි හැසිරවීමත් ප්රධාන වෙයි. ධර්මයෙහි හැසිරීම යන්නෙන් අදහස් වන්නේ හුදෙකළාව භාවනාවෙහි යෙදීමම නොවේ.

නූතන ලාංකික සමාජය අතිශයින්ම දූෂණයට බඳුන් වූවකි. සදාචාරය යටපත් වී දුරාචාරය පිළිකාවක් මෙන් සමාජදේහය පුරා ඔඩු දුවා තිබේ. දිනපතා අසන්නට ලැබෙන මිනීමැරුම්, සොරකම්, ස්ත්රීදූෂණ හා වෙනත් විවිධ ගණයේ අපරාධ  ගැන සිතන විට සමාජයේ ඉහළම තලයේ සිට පහළම මට්ටද දක්වා ගිහිපැවිදි භෙදයකින් තොරව සොරකම්, දූෂණ හා අපරාධ  සාමාන්‍යකරණය වී තිබේ. ඒවා සමාජයෙහි පැවතිය යුතු අත්‍යවශ්‍ය කරුණු බවට පත්ව තිබේ, ධර්මය යටපත්ව අධර්මය හිස ඔසවා ඇත, පාපයට දැක්විය යුතු විළිබිය සමාජයෙන් පහව ගොස් තිබේ,

සමාජයක සාමාජිකයන් ඔවුනොවුනට බියෙන් හා සැකයෙන් තොරව පැවතීමට ඔවුන් මෙහෙයවිය හැකි ප්රධාන ආයතන දෙකෙකි, ඒ් රජය හා ආගමයි. රජය නීතිය ක්රියාත්මක කරවීමෙන් ද ආගම හොඳ නරක පිළිබඳ අවබොධය ඇති කරවීමෙන් ද සමාජයේ සාමය, සතුට හා යහපැවැත් ම අවධාරණය කළයුතු වෙයි. මෙම ආයතන දෙක අතුරෙන් ද රජය එම වගකීම සම්බන්ධයෙන් මෙහෙයවීමේ හැකියාව ඇත්තේ ආගමටය. ලංකාවෙහි ප්රධාන ආගම ලෙස බුදුදහම පිළිගැනී තිබියදී එමෙන් ම රජය බුදුදහමට ප්රමුඛත්වය දීමට පිළිණ කොට තිබියදී ආගමික වගකීම දැරීමට බැඳී සිටින භික්ෂූන් වහන්සේ තම යුතුකම් පැහැර නොහරින්නේ නම් රජය මුල් කොට පවතින සමාජය වර්තමාන පාපී තත්වයට පත්වීමේ සම්භාව්‍යතාව හීන වනු නො අනුමානය.

නීතියේ ආධිපත්‍යය බිඳ වැටීමත් ධර්මයට හා නීතියට ගරු නොකිරීමත් සමාජයක පරිහානියට හේතු වෙයි. මේ දෙකම යථාවත් කරවීමේ  නියාමන බලවෙගය පුරාතනයේ සිටම පාරම්පරිකව ශ්රී ලාංකික භික්ෂුව සතුව ඇත. ඒ, භික්ෂුව ධර්මය තම ජීවන චර්යාව තුළින් පිළිබිඹු කරවන්නේ නම් පමණි. ශ්රී ලාංකික සමස්ත භික්ෂු පරපුර තම ජීවිත තුළින් ධර්මය ආදර්ශවත් කරවන්නේ නම් ඒ් තුළින් මතු වන සමාජ නියාමන බලය ඉන්ද්රඛීලයක් සේ තහවුරුව පැවතීම නොවැළක්විය හැකිය.

සමාජය ධර්මයෙහි මෙහෙයවීමේ බලය භික්ෂුව සතු වන්නේ ධර්මය පොතට සීමා නොකොට එය තම  ජීවිතය තුළට වැද්ද ගන්නේ නම් පමණි. ගිහියා මෙන්ම භික්ෂුව ද නූතන අධිපාරිභොගික සමාජ ප්රවාහයට හසුව ගසා ගෙන යන පරඬැළක තත්වයට පත් වන්නේ නම් සියලු දුෂ්චරිත භික්ෂු ජීවිතය ද වසා පැතිර යයි. වර්තමාන ඇතැම් භික්ෂූන් කෙරෙන් මතුවන ධර්මවිරොධී මෙන් ම සමාජවිරොධී ක්රියාකාරකම් යථොක්ත පාරිභොගික්තවයෙන් මතුවන ආත්මාර්ථකාමිත්වයේ ප්රතිඵලයි.   

අතළොස්සක් භික්ෂූන් ප්රගතිශීලීයයි කියා ගනිමින් ධර්මයේ සීමා ඉවුරු කඩා බිඳ දමා යකා නටන්නට ගන්නා විට බහුතරයක් ධර්මකාමී සුපෙශල භික්ෂුහු මුළු ගැන්වෙති. එවිට අධර්මය මතුවෙයි. ධර්මය යටපත් වෙයි. හොඳ නොහොඳ පිළිබඳ වැටහීමක් නැති ගිහියා ද බුදුදහමේ හෝ බුදුසසුනේ ආරක්ෂාව නමැති කඩතුරාවෙන් වැසී භික්ෂුව කරන අමනොඥකම් වීරත්වයෙන් දකියි. එපමණක් නොව ඒවා තම ජීවිතය තුළට ද වැද්ද ගනියි. කළයුතු හරි දේ ඒවායයි සිතීමට ද ගිහියා පෙළමෙයි. මේ වූ කලි අධර්මය සමාජගත කිරීමකි. 

බුදුන්වහන්සේ විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද ධර්මය බහුජනතාවගේ හිතසුවය සඳහා පවතින්නක් නම්  එය සමාජගත වීමෙන් පමණක් එසේ විය හැකිය. පුද්ගල හා සමාජ සුභසිද්ධියට අදාළව බුදුදහමින් දැක්වෙන කරුණු රාශියකි. ඒ් සියලු කරුණු සබ්බපාපස්ස අකරණං කුසලස්ස උපසම්පදා යන අංශ දෙකට වෙන් කොට දැක්විය හැකිය. ඒ, පාපයන්ගෙන් වෙන් වීම හා කුශලවර්ධනය යන අංශ දෙකයි. පාප (පවු) යන පදය තුළට සියලු දුශ්චරිත අයත් වෙයි.කුශල යනු බුදුදහමෙහි පුළුල් අර්ථවත් පදයකි. පුද්ගල ජීවිතයෙන් තුරන් කළ යුතු කරුණු පාප යන්නෙන් ද පුදුගල ජීවිතයට එක් කරගත යුතු කරුණු කුශල යන්නෙන් ද ගම්‍ය වෙයි.

බුදුදහමෙහි කුශලය නිර්වචනය වන්නේ තමාගේත් අනුන්‌ගේත් යහපතට හේතු වන ක්රියාකාරකම් ලෙසය. අද බොහෝදෙනා කුශලය හා පින එකට පටලවාගෙන සිටිති. පුද්ගල දක්ෂතා හෙවත් ශක්‍යතා ද කුශල යන්නෙන් අර්ථවත් වෙයි. ඒවා වර්ධනය කර ගත හැකිය. උත්සාහය, ධෛර්යය, වීර්යය, අවංකත්වය, අව්‍යාජත්වය, සෘජුබව, මෘදුබව, නිහතමානිත්වය, දයාව,  කරුණාව, මෛත්රිය, මුදිතාව, උපෙක්ෂාව, පරිත්‍යාගය, සමානාත්මතාව, ඉවසීම, අපක්ෂපාතිත්වය වැනි ගුණධර්ම කුශල යන්නට එකතු වෙයි. මේවා ඇත්ත වශයෙන් ම මානව ගුණධර්මයි. මේවාට ප්රතිපක්ෂ ධර්ම හෙවත් අකුශල ධර්ම මැඩ පවත්වා මෙම තුශල ධරම වර්ධනය කිරීම බුදුන් වදාළ විමුක්ති මාර්ගයේ ද ඒක් අංගයකි. සම්මා වායාම හෙවත් සතර සම්‍යක් ප්රදාන වීර්යය යන්නෙන් පැවසෙන්නේ එයයි.

මෙබඳු කුශලතා සමාජයක සාමාජිකයන් අතර ප්රවර්ධනය වන්නේ නම් හා ඒවා ක්රියාත්මක වන්නේ නම්  ඒබඳු සමාජයක ගෙවෙන ජීවිතය අතිශයින් ම සුවබරය. සුන්දරය. සාමකාමීය. බුදුදහම බොහෝ දෙනාගේ හිතසුවයට හෙතු වන්නේ මේ අයුරෙනි. වසර දෙදහසකටත් වඩා බුදුදහම ලක් දෙරණෙහි පැවතිණැයි උදම් ඇනුව ද වත්මන් සමාජයෙහි මෙම කුශලධර්ම මිනිසුන් තුළ නොපවතින්නේ නම් බුදුදහම ලංකාව තුළ සමාජගත වී නැත. භික්ෂූන් විසින් වහවහා ක්රියාත්මක කළයුතු වර්තමාන කාර්යභාරය වියයුත්තේ ධර්මවිනය පිළිබඳ වාදවිවාදයන්හි යෙදීම හෝ කාමභොගිත්වයෙහි නිමග්න වීම හෝ දෙශපාලන වරදාන පතා ‌චෞර දෙශපාලකයන් පුම්බා තැබීම හෝ රට ජාතිය සසුන හා ආගම යන සළුපිළිවලින් තම කුහකත්වය හා ආත්මාර්ථකාමිත්වය වසා ගෙන යකා නැටීම හෝ නොව  බුදුදහම සමාජගත කිරීම සඳහා තම ශාස්තෘන් වහන්සේ විසින් පවරා ඇති වගකීම ඉටු කිරීමයි.