ගුණතිලක තන්තිරිගම –

ආචාර්ය ගුණතිලක තන්තිරිගම

මහ බැංකුවේ අධිපති තනතුරට දශක තුනක දිගු සේවයකින් පසු මහ බැංකුවේ ජේෂ්ඨ නියෝජ්‍ය අධිපති ලෙස විශ්‍රාම ගිය මනා පළපුරුද්දක් ඇති ආචාර්ය නන්දලාල් වීරසිංහ මහතා පත් කිරීමට ගත් බුද්ධිමත් තීරණය යම් සහනයක් ගෙන දෙයි. මේ ජේෂ්ඨ නිලධාරියා පත් කිරීම නිසා යම් විශ්වාසයක් මහජනයා තුළ ද සෙසු පාර්ශවකරුවන් තුළ ද ඇති වී තිබෙන බවට සැකයක් නැත. දැනටමත් කඩා වැටී ඇති මහ බැංකුවේ ප්‍රතිරූපය නගා සිටුවීමට එතුමා වැදගත් පියවරයන් ගනු ඇත. ඔවුන්ගේ හැකියාවේ තරමට මේ අර්බුදයෙන් ගැලවීම උදෙසා යම් සාධනීය පියවරයන් ගැනීම සම්බන්ධයෙන් ආචාර්ය නන්දලාල් වීරසිංහට සහ ඔහුගේ කාර්ය මණ්ඩලයට අපේ සුභපැතුම් හිමි වේ.

මුදල් මණ්ඩලයේ පළමු රැස්වීමේදීම අහස උසට යමින් තිබෙන මේ වනවිට සියයට හතලිහත් ඉක්මවමින් තිබෙන උද්ධමනය පාලනය කිරීම සඳහා වැදගත් වන සියයට 7 ව පැවති ප්‍රතිපත්ති පොලී අනුපාතිකය සියයට 13.5 දක්වා ඉහළ දැමීම වැනි තීන්දු දැනටමත් ඔහු විසින් ගෙන තිබේ. ඒ තීරණය මුදල් වෙළඳපොල තුළ ද ආර්ථිකය තුළ ද තවදුරටත් දිගින් දිගට විහිදී යන වෙනස්කම් ඇති කිරීමට නියමිත ය. පසුගිය දශක දෙකක පමණ වන යුගයේ ආර්ථිකයේ ඇති වූ තිබූ අර්බුදය උග්‍රකිරීමට මීට කලින් මහ බංකු අධිපති ධුරය දැරූ දෙදෙනාම දායක වූ බව පිළිගත යුතු ය. ඔවුන් ආර්ථිකයේ හා මුදල් වෙළඳපොලේ යථාර්තයන්ට පිටුපා කටයුතු කරමින් ආඩම්බර ප්‍රකාශ නිකුත් කිරීමටත් මුග්ධ ක්‍රමවේදයන් ක්‍රියාත්මක කිරීමටත් කටයුතු කර තිබුණි. ආර්ථිකය අගාධයකට තල්ලු වී යනු දැක දැකත් එය පාලනය කිරීමට කිසිවක් කිරීමට ඔවුහු අපොහොසත් වූහ. මිනිසුන් තමන්ගේ ජීවිතය ගැට ගසා ගැනීමේ අරගලයක නියුතු වෙද්දී ඒ ගැන මුළුමණින් අසංවේදී වීමේ මහ බැංකුවක් ලෙස විරුදාවලියක් ලබා දීමටද ඔවුහු දායක වූහ.

නව මහ බැංකු අධිපතිගේ පත් වීම අප විමසිය යුත්තේ මේ පසුබිමේ පිහිටා ය. අප ඔහුගෙන් කෙටිකාලීන ආශ්චර්යයක් සිදු කරනු ඇතැයි අපේක්ෂා කිරීම අසාධාරණ ය. එහෙත් සමහරු සිතන්නේ ඒ පත් වීම ආර්ථිකයේ හා මුල්‍ය ක්‍රමයේ වැරදි සියල්ල නිවැරදි කරනු ඇති බව ය. එසේ වන එකක් නැත. එයට හේතුව මහ බැංකුවේ අධිපතිගේ විෂය පථය ඉක්මවන බොහෝ සාධක ද ඒ සඳහා වෙනස් විය යුතු ව තිබෙන නිසා ය. ආර්ථික විද්‍යාව පිළිබඳ මූලික දැනුමක් ලද්දෙකුට වුවුද මහ බැංකු අධිපතිට ඔහුට හිමි බලතල ප්‍රකාරව කළ හැකි හා කළ නොහැකි දේ කවරේදැයි නිර්ණය කිරීමට අපහසු නැත.

මහ බැංකුවේ අධිපතිට පමණක් මේ අර්බුදයෙන් ගැලවීමට තනිවම උර දිය හැකිද එසේ නැතහොත් ආර්ථිකය මුහුණ දී ඇති අර්බුදය තුනී කිරීම සඳහා මහ බැංකු අධිපතිට ඔහුගේ සීමාවන්ට යටත්ව කළ හැක්කේ කුමක්ද එතුමාගේ ප්‍රයත්නය සාර්ථක කර ගැනීම සදහා ඉටු විය යුතු අවශේෂ සාදක මොනවාද යන්න පිළිබඳව සරලව පැහැදිලි කිරීමට මම මෙම ලිපියෙන් උත්සහ කරමි.

මූලිකව ඕනෑම ආර්ථික ක්‍රමයක ප්‍රධාන අංශ දෙකක් ඇත. ඒ මුල්‍ය අංශය සහ මූර්ත අංශය වේ. මුල්‍ය අංශය මෙහෙයවන්නේ රටක මහ බැංකුව වන අතර මූර්ත අංශය මෙහෙයවන්නේ මුදල් අමාත්‍යංශය වේ. ඒ ආයතන දෙක කටයුතු කළ යුත්තේ බර කරත්තයක් අදින ගොනුන් දෙදෙනෙක් මෙන් එකිනෙකා අතර සහයෝගයක් පවත්වා ගනිමින් ය. මූල්‍ය අංශය සමාන වන්නේ බර කරත්තය අදින එක් ගොනෙකුට වන අතර මූර්ත අංශය සමාන වන්නේ අනෙක් ගොනාටය.

මූල්‍ය අංශය මෙහෙයවන ප්‍රධාන උපකරන වන්නේ පොලී අනුපාතිකය විනිමය අනුපාතිකය සහ මුදල් සැපයුම යනාදිය වේ. මහ බැංකුවට ඒවා සම්බන්ධයෙන් ප්‍රතිපත්ති තීරණ ගැනීමට සම්පූර්ණ බලය ඇත. එහෙත් ඔවුන්ට මූර්ත අංශය පිළිබඳව ප්‍රතිපත්ති තීරණ ගැනීමට බලතල නැත.

මූර්ත අංශය හැදින්වීම සදහා “අය වැය අංශය“ හෝ “ෆිස්කල් අංශය“ යන නම්ද භාවිතා කරනු ලැබේ. මූර්ත අංශයට සමිබන්ධ මූලික උපාංගයන් වන්නේ රාජ්‍ය ආදායම සහ වියදම, තැන්පතු සහ ආයෝජන රාජ්‍ය ව්‍යවසාය යනාදී සාධක වේ. මේ සාධක ආර්ථිකයේ භාණ්ඩ සහ සේවා නිෂ්පාදනය සහ බෙදා හැරීම කෙරෙහි ඍජුව ම බලපායි. ඒවා නියාමනය කරනු ලබන්නේ මුදල් ඇමතිවරයා හරහා කැබිනට් මණ්ඩලයෙනි. උදාහරණයක් ලෙස බදු ප්‍රතිපත්ති රාජ්‍ය වියදම් සඳහා ප්‍රමුඛතා නිර්ණය කිරීම සහ ආයෝජන පිළිබඳ තීරණ සැලකිය හැකි ය. මුදල් අමාත්‍යංශය හා රාජ්‍ය භාණ්ඩාගාරය මේ තීරණ කිුයාත්මක කිරීම සම්බන්ධයෙන් වගකීම දරයි. වර්තමානයේ පවතින දුර්වල කැබිනට් මණඩලය සමඟ මුදල් අමාත්‍යංශයේ ලේකම්වරයාට මේ ක්ෂේත්‍රයට අදාල ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනය සහ ක්‍රියාත්මක කිරීම සම්බන්ධයෙන් දැඩි වගකීමක් පැටවේ. අනෙත් අතට මුදල් අමාත්‍යංශයට ඒවා පිළිබඳ සෑම බලපෑමක්ම කළ හැකි මුත් ඔවුන්ට මහ බැංකුවට හෝ එය විසින් නියාමනය කරන මුල්‍ය ප්‍රතිපත්ති සම්බන්ධයෙන් පාලනයක් නැත. ඒ මහ බැංකුව ස්වාධීන ආයතනයක් වශයෙන් කටයුතු කරන නිසාය.

බර කරත්තය මුල්‍ය අංශය එක පැත්තකින් ද මූර්ත අංශය තව පැත්තකින්ද වශයෙන් සිටින ගොනුන් දෙදෙනා විසින් ස්වාධීනව ඇදගෙන යනු ලබයි. එසේ වුව ද මේ ගොනුන් දෙදෙනාම එකම ජවයකින් ඉදිරියට යෑම කරත්තයේ ස්ථායීතාවයට මෙන් ම ඉදිරියට යෑමට ද අත්‍යවශ්‍ය ය. වසර 74 ක දිගු ඉතිහාසයේ පැවති ආණ්ඩු විසින් කරන ලද අතාර්කික හා අමනෝඥ තීරණ නිසා කවදාවත් නොතිබූ ලෙස උග්‍ර වී තිබෙන වර්තමාන අර්බුදය හමුවේ ගොනුන් දෙදෙනාට ඉතා පරිස්සමින් එකිනෙකා ගැන වූ අවබෝධයකින් මේ ඇදගෙන යෑම කිරීමට සිදු වී තිබේ. මෙහි යථාර්තය නම් ගොනුන් දෙදෙනා කරත්තය ඇදගෙන යා යුත්තේ අධික බෑවුමකින් යුතු කන්දක බව ය. මහ බැංකු අධිපතිතුමා හා මුදල් අමාත්‍යංශයේ ලේකම්තුමා ගෙන් නියෝජනය වන මේ ගොනුන් දෙදෙනාට ඉදිරි වසර කීපය තුල යෝධ කර්තව්‍යයක් පැවරී ඇත. නැවත නැවතත් කිව යුත්තේ තනි ගොනෙකුට මේ කර්තව්‍ය කෙසේ වත් ඉටු කළ නොහැකි බව ය.

ජනාධිපති හා අගමැති අත මේ කරත්තය දක්කන කෙවිට ඇතැයි ද එය භාවිතා කොට ආණ්ඩුවේ මුඛ්‍ය ඉලක්ක සපුරාලීම උදෙසා ගොනුන් දෙදෙනා මෙහෙයවීම සිදුවීම වේ. ආණ්ඩුවේ වර්තමාන මුඛ්‍ය ඉලක්ක වන්නේ අර්බුදවලින් තොර ආර්ථිකයක් ඇති කිරීමත් ජනයාගේ ජීවන තත්වය ඉහළ දැමීමත්ය.

අද අප මුහුණ දෙන අර්බුදයට ආසන්න ම සාධක වන්නේ වත්මන් පාලනය විසින් කලක් තිස්සේ අනුගමනය කරන්නට යෙදුණු වගකීම් විරහිත මුල්‍ය හා මූර්ත ප්‍රතිපත්ති වෙී. වත්මන් ආණ්ඩුව බිහි වූ ක්ෂණයෙන් සිය අනුගාමිකයන්ට අනවශය ලෙස බදු සහන සැලසූ බව මේ සටහන කියවන පාඨකයින්ට මතක ඇතුවාට නිසැක ය. කුප්‍රකට සීනි මගඩිය භාණ්ඩාගාරයට අය විය යුතු විශාල මුදලක් අහිමි කළේ ය. හම්බන්තොට වරාය, මත්තල ගුවන් තොටුපොල, සූරිය වැව ක්‍රිකට් ක්‍රීඩාංගනය හා නෙළුම් කුළුන වැනි ප්‍රතිලාභයක් නොලබන සුදු අලි ව්‍යාපාර සඳහා ආණ්ඩුව ඩොලර් බිලියන ගණනක් වියදම් කළේ ය. ඒ අති විශාල ව්‍යාපෘති අද රට මුහුණ පාන විනිමය අර්බුදය උග්‍ර කිරීමට හේතු විය.

මේ පසුබිම යටතේ මහ බැංකුවේ කටයුතු කළ කෙනෙකු මුදල් අමාත්‍යංශයේ ලේකම් පදවියට පත් කිරීම ද නිර්භීත මෙන් ම බුද්ධිමත් ද වන තීරණයකි. ඒ නිසා ම මහබැංකු අධිපති සහ මුදල් අමාත්‍යංශයේ ලේකම්ට එකට අත්වැල් බැඳගෙන අද දවසේ ඇති ව තිබෙන පොදු අරමුණු ජය ගැනීමට ඉඩ කඩ ලැබෙනු ඇත.

මුල්‍ය අංශයේ අධිකාරිත්වය දරන ආයතනය හැටියට මහ බැංකුව උද්ධමනය පාලනය කිරීමටත් ස්ථාවර විනිමය අනුපාතිකයක් සහතික කරනු වස් සහ මුල්‍ය ඉලක්කයන් ළඟා කර ගැනීම උදෙසා වගකීමකින් යුක්තව කටයුතු කළ යුතුය. මහ බැංකුව ස්වාධීනව කටයුතු කරන අතර මහ බැංකුව සහ මුදල් අමාත්‍යංශය අතර ඒකාග්‍රතාවයක් පවත්වා ගැනීම සඳහා මනා සම්බන්ධීකරණයක් පවත්වා ගැනීම ද අත්‍යාවශ්‍ය වේ.

ආචාර්ය නන්දලාල් වීරසිංහ මහතා ඔහු විසින් පවත්වන්නට යෙදුණු මාධ්‍ය සාකච්ඡාවේදී තම ඉදිරි ප්‍රතිපත්ති පැහැදිලි කිරීමද මුදල් අමාත්‍යංශය සමග සමීපව වැඩ කිරීම තම අභිලාෂය බවද ප්‍රකාශ කිරීම සතුටට හේතු වේ. මගේ හැගීමේ හැටියට ඒවා සුභ දායක පුවත් ය. එහෙත් ඒවා ප්‍රමාණවත් වන්නේ නැත. අප දැනට දන්නේ ඔහුගේ උපාය මාර්ගයන් පමණ ය. පවතින අර්බුදය විසඳීම සඳහා මුල්‍ය ප්‍රතිපත්ති පමණක් ප්‍රමාණවත් වන්නේ නැත. මේ දැවැන්ත කටයුත්තේ දී මූර්ත අංශයේද නිසි උපාය මාර්ගයන් ද තිබිය යුතු ය. එක ගොනෙකු හරියට අදිද්දී අනෙකා අවශ්‍ය සහය නොදෙන්නේ නම් හෝ කර හරී නම් ඉලක්කය කරා යා නොහැකි ය. ඒ නිසා ම මුදල් අමාත්‍යංශයේ ලේකම් ද මුල්‍ය ප්‍රතිපත්ති ඌන පූර්ණනය කළ හැකි වන පරිද්දෙන් සිය ප්‍රතිපත්ති සකස් කරන්නේ කෙසේ දැයි ජනතාවට පැහැදිලි කළ යුතු ය.

මෙය මගේ කතාවේ අවසානය නොවේ. හැකි ඉක්මණින් පවතින අර්බුදයෙන් ගොඩ ඒම එකකි. එය තිරසාර හා නව සංවර්ධන මාවතකට යොමු කර ඉදිරියට ගෙන යෑම තව එකකි. ඒ සඳහා සමාන්‍ය ජනතාවගේ ජීවන තත්වය නගා සිටුවීම හා ස්ථාවර ආර්ථිකයක් ගොඩ නැගීම යන දිගු කාලීන අරමුණු සාක්ෂාත් කර ගැනීම උදෙසා දැනට පවතින “ආනයන මත රඳා පවතින ආර්ථිකය” “නිෂ්පාදන ආර්ථිකයක්” බවට පරිවර්තනය කිරීම සඳහා ප්‍රතිපත්ති සම්පාදනය කර ක්‍රියාත්මක කිරීම අත්‍යාවශ්‍ය ය. මෙහිදී දේශපාලන නායකත්වයේ භූමිකාව වන්නේ මහ බැංකුව හා මුදල් අමාත්‍යංශය විසින් ඉටුකිරීමට නියමිත කාර්යයන් අගතිගාමී දේශපාලන අරමුණු උදෙසා කඩා කප්පල් කරන්නේ නැතිව ඒවාට සහය දැක්වීමට කටයුතු කිරීම ය.

නිවැරදි මාර්ගයට රට නැවත ගෙන ඒමට නායකත්වයට හැකි වී අපේ දරුවන්ට ඔවුනට උරුම සමෘදිමත් සහ වාසනාවන්ත රටක දිවි ගෙවන්නට ලැබේවා යැයි පතමි.